Instytut Technologii Paliw i Energii (poprzednio Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla) działa na podstawie Ustawy o instytutach badawczych z dnia 30 kwietnia 2010 r. (Dz.U.10.96.618)
Instytut został utworzony na mocy uchwały Rady Ministrów nr 192/55 w 1955 r.
Organem nadzorującym Instytut jest Minister Przemysłu.
Głównymi odbiorcami know-how Instytutu są przedsiębiorstwa przemysłu energetycznego, koksowniczego, gospodarki odpadami, a także małe i średnie przedsiębiorstwa oraz organy administracji rządowej i samorządowej.
Instytut współpracuje przy realizacji projektów badawczo-rozwojowych z ponad 50. krajowymi i zagranicznymi ośrodkami naukowo-badawczymi.