Przymocowane nakrętki skutkiem realizacji przepisów tzw. dyrektywy plastikowej UE

ITPE zajmuje się propagowaniem proekologicznych rozwiązań, zrównoważonego rozwoju i wspieraniem gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ), w której recykling odgrywa istotną rolę. O ile nasza działalność ukierunkowana jest na rozwój technologii odzysku surowców i energii z odpadów, to również wspieramy proekologiczne działania edukacyjne dedykowane dla każdego z nas. Zgodnie z koncepcją segregacji odpadów u źródła zalecamy przeczytanie poniższych wytycznych jako ciekawostkę i zachętę do wdrażania małymi krokami działań proekologicznych.

Problemem odpadów z tworzyw sztucznych i zaśmiecaniem zajęła się UE. W tym celu uchwalona została tzw. dyrektywa plastikowa (znana też jako dyrektywa SUP ? z ang. single-use plastic) ? Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko.

Pierwsze przepisy dyrektywy obowiązują już od 2021 r., a ostatnie mają zostać wdrożone do 2025 r. Dyrektywa wprowadza m.in. zakaz sprzedaży opakowań jednorazowych oraz innych produktów określonych w dyrektywie, zmniejszenie użycia produktów z tworzyw sztucznych określonych w dyrektywie, konieczność oznakowania niektórych produktów jednorazowych (jak na zdjęciu), rozszerzoną odpowiedzialność producentów opakowań plastikowych (tj. podatek od opakowań niepodlegających recyklingowi, konieczność ponoszenia przez producentów kosztów, m.in. sprzątania i rozpowszechniania wiedzy) oraz system kar i sankcji za nieprzestrzeganie przepisów. Wśród nich jest zapis dotyczący wymogu trwałego związania nakrętek i wieczek z opakowaniem, o czym mówi art. 6 ust 1:

??państwa członkowskie zapewniają, aby wymienione w części C załącznika produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, których zakrętki i wieczka są wykonane z tworzyw sztucznych, mogły być wprowadzane do obrotu tylko wtedy, gdy te pokrywki i wieczka pozostają przymocowane do pojemników podczas etapu zamierzonego użytkowania produktu?.

Przepis ma wejść w życie w przyszłym roku, od dnia 3 lipca 2024 r. (art. 17 tejże Dyrektywy). Jednak pierwsi producenci opakowań objętych tymi zapisami już z wyprzedzeniem skutecznie implementują nowe rozwiązanie w swoich produktach, dlatego warto już teraz zacząć się do nich stosować.

Co dalej ze zbiórkami charytatywnymi?

Od dłuższego czasu jesteśmy przyzwyczajeni do zbierania nakrętek na szczytne cele, a na ulicach miast można spotkać charakterystyczne kosze ?serduszka?.

Według recyklerów zbiórki nakrętek nie mają jednak obecnie dużego znaczenia, gdyż udział odzyskanego w ten sposób plastiku jest niewielki. Ponadto, obowiązujący od kilku lat system 5-frakcyjnej segregacji odpadów sprawia, że dodatkowe wydzielanie plastikowych nakrętek od strumienia frakcji tworzyw sztucznych nie ma uzasadnienia. Jak przekonują recyklerzy, technologiczne rozdzielenie butelek PET od nakrętek jest proste (butelki PET sieka się na kawałki, które opadają na dno, natomiast nakrętki utrzymują się na powierzchni wody), co sprawia, że zarówno butelki jak i nakrętki poddawane mogą być recyklingowi w całości. Zbieranie (sprzątanie) i wysortowanie drobnych elementów jest mocno problematyczne. Nie oddzielamy więc nakrętek, obrączek, naklejek i innych drobnych elementów z butelek, bo istnieją przemysłowe sposoby na ich rozdzielenie, a dzięki temu więcej odpadów trafia do recyklingu.

Przepisy o przytwierdzaniu nakrętek sprawią, że ich oddzielne zbiórki przestaną w zasadzie być możliwe i jakkolwiek opłacalne. Organizacje charytatywne utracą zapewne część swoich dochodów, ale na szczęście niezbyt dużą. Wierzymy też, że wykreują one inną akcję, która sprawdzi się w nowych realiach, a przy tym będzie niosła za sobą zarówno efekt dobroczynny jak i ekologiczny.

Podsumowując, nie odrywamy nakrętek, a puste butelki zgniatamy (?żeby nie wozić powietrza?) i zakręcamy przed wyrzuceniem do kosza (żółty pojemnik).

Więcej o idei zamknięcia cyklu węglowego i prognozie wytwarzanych odpadów znajdziecie w artykułach:

Więcej informacji i literatura źródłowa:

Przygotował: Rafał Fryza
Zakład Transformacji Energetycznej