Smoła koksownicza i gaz koksowniczy to główne produkty uboczne otrzymywane w procesie wysokotemperaturowego odgazowania węgli kamiennych podczas produkcji koksu. Z gazu koksowniczego wydzielany jest surowy benzol stanowiący cenny produkt handlowy, na tomiast smoła koksownicza jest surowcem do otrzymywania war tościowych substancji i związków chemicznych. Podczas destylacji smoły koksowniczej w kolumnie destylacyjnej oprócz paku węglowego otrzymywane są oleje. Najważniejsze, znajdujące najszersze zas tosowanie oleje węglowe to:

  • olej lekki ? składem zbliżony do benzolu, zbierany do 170°C,
  • oleje średnie ? karbolowy (fenolowy) oraz naftalenowy, zbierane od 170°C do 230°C,
  • oleje ciężkie ? płuczkowy i acenaftenowy, zbierane od 230°C do 270°C,
  • olej antracenowy, zbierany od 270°C do 300°C.

Do absorpcji węglowodorów benzolowych z gazu koksowniczego, prowadzonej w instalacji absorpcji-wymywania węglowodorów, s tosowany jest olej płuczkowy. Stanowi on jedną z frakcji otrzymywaną podczas ciągłej destylacji smoły koksowniczej, uzyskiwaną w ilości do 8% m/m. Skład ilościowy oleju płuczkowego jest zmienny, zależny od smół z których go otrzymano, a skład smół koksowniczych zależy od s tosowanych w mieszance do koksowania węgli oraz od parametrów procesu koksowania. Olej płuczkowy to mieszanina wielu związków, która charakteryzuje się zakresem wrzenia od 235°C do 270°C. Można w nim wyodrębnić następujące grupy związków: zasady (metylopochodne pirydyny, aniliny, chinolina i izochinoliny), związki kwaśne ? fenole (ksylenole, metylo-, etylofenole, naf tole) oraz naftalen i jego pochodne, dwufenyle, indol, nitryle, związki siarkowe, a także inne, jak acenaften, tlenek dwufenylu i fluoren. Mimo zawar tości wielu cennych surowców chemicznych, główne zas tosowanie oleju płuczkowego to absorbent do przemysłowego oczyszczania gazów, w tym do wymywania składników benzolu surowego z gazu koksowniczego. Jednocześnie należy wspomnieć, że może on być również wykorzystywany do przygo towywania mieszanin olejów smołowych, impregnacyjnych, a także lepiszczy i syciw s tosowanych w przemyśle materiałów węglowo-grafi towych, aluminiowym oraz materiałów ogniotrwałych.

Labora toria analityczne Instytutu od wielu lat prowadzą badania właściwości fizykochemicznych produktów węglopochodnych, a także wykonują ekspertyzy dotyczące oceny parametrów i karty charakterystyki.

Zapraszamy do współpracy!

Przygo towały: Teresa Topolnicka, Edyta Misztal
Labora torium Chemii Analitycznej, ITPE