Polska znajduje się w niechlubnej czołówce krajów członkowskich Unii Europejskiej pod względem jakości powietrza. Największym problemem są wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (w tym benzo(a)piren) oraz pył PM10. W odniesieniu do tych zanieczyszczeń Polska przoduje w rankingach najbardziej zanieczyszczonych państw, a normy określone prawem unijnym i polskim są przekraczane w licznych polskich miejscowościach.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 8 października 2019 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu, dopuszczalny średniodobowy poziom stężenia pyłu PM10 wynosi 50 ?g/m3, a częs tość występowania przekroczeń w roku kalendarzowym nie może być wyższa niż 35 dni [1]. W przypadku stężenia średniorocznego pyłu PM10 norma wynosi 40 ?g/m3. Dla porównania rekomendowane przez WHO war tości limitów bezpieczeństwa wynoszą obecnie: 45 ?g/m3 (średni poziom dobowy) i 15 ?g/m3 (średni poziom roczny)[2].

Dane Głównego Inspek toratu Ochrony Środowiska (GIOŚ) za rok 2021, wykazały przekroczenia dopuszczalnego stężenia dobowego pyłu PM10 w 62 na 174 stacje pomiarowe GIOŚ. Na schematach przedstawiono miejscowości z najwyższymi stężeniami dobowymi pyłu PM10 oraz liczbami dni z przekroczeniami dobowego dopuszczalnego stężenia pyłu PM10.

Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego jest jednym z poważniejszych problemów środowiskowych, którego rozwiązanie jest ogromnym wyzwaniem. Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla aktualnie partycypuje w realizacji projektu zintegrowanego ?Śląskie. Przywracamy błękit? Kompleksowa realizacja Programu ochrony powietrza dla województwa śląskiego współfinansowanego z programu LIFE, który od lat wspiera europejskie działania na rzecz poprawy jakości powietrza oraz środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska. Jednym z działań zaplanowanych w ramach projektu jest edukacja i stworzenie sieci Ekodoradców, którzy będą odpowiedzialni m.in. za prowadzenie lokalnych działań mających na celu zwiększenie świadomości mieszkańców. Zwiększenie wiedzy mieszkańców w tym zakresie niewątpliwie będzie skutkować w przyszłości podjęciem przez nich inicjatyw, polegających m.in. na wymianie pieców, zmianie systemu grzewczego oraz odpowiednim wyborem paliwa. Podejmowanie działań nie tylko przyczyni się do poprawy jakości powietrza, ale też pozwoli zbliżyć się do nowych wytycznych WHO.

 

 

Au torzy: Karolina Wodzisławska-Pasich, Agnieszka Skawińska, Katarzyna Rychlewska
Zakład Ochrony Powietrza
kontakt: kwodzislawska@itpe.pl

Bibliografia:
[1] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 października 2019 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2019 r. poz. 1931).
[2] https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/who-wytyczne-jakosc-powietrza-10861.html.