Pod koniec lutego ukazała się druga część Szóstego Raportu Podsumowującego Międzynarodowego Panelu ds. Zmiany Klimatu (IPCC). Dokument dotyczy konsekwencji globalnego ocieplenia oraz możliwości przys tosowania społeczeństw i gospodarek do nowych warunków.

W opracowaniu omówiono szczegółowo fizyczne przejawy zmian klimatu, które wpływają negatywnie na życie ludzi i przyrody. Dokonano identyfikacji najbardziej narażonych społeczności i ekosystemów oraz przedstawiono propozycje działań ukierunkowanych na ich adaptację do nowych warunków.

Nieuchronnymi konsekwencjami ocieplenia będą coraz dotkliwsze fale upałów, susze i powodzie. Już teraz wyższa częs totliwość występowania ekstremalnych zjawisk atmosferycznych spowodowała, że miliony mieszkańców na świecie ma problemy z dostępem do wody pitnej i żywności. Jeden z kluczowych wniosków zawarty w drugiej części raportu mówi, że przed największymi wyzwaniami będą postawione kraje biedne i najsłabiej rozwinięte, które obecnie otrzymują s tosunkowo niewielkie wsparcie finansowe niezbędne dla ich przys tosowania do funkcjonowania w warunkach zmian klimatycznych wywołanych globalnym ociepleniem.

Raport identyfikuje 4 najważniejsze zagrożenia dla Europy i Polski:

  • Zmiany w ekosystemach oraz problemy zdrowotne ludzi

Częs totliwość występowania oraz intensywność fal upałów będą wzrastały wraz ze wzrostem globalnej temperatury. Dla ograniczenia tego ryzyka konieczne będą zmiany w projek towaniu budynków, a także projek towanie miast z uwzględnieniem ograniczania ich nagrzewania.

  • Pogorszenie produktywności rolnictwa

Skutkiem upałów będzie pogorszenie plonów, a problem ten będzie dodatkowo pogłębiony przez coraz to częstsze i długotrwałe susze. W przypadku zbóż, z powodu deficytu wody w glebie w ciepłych porach roku plony mogą spaść o kilka procent, na tomiast w przypadku niektórych odmian ziemniaków, spadek plonów może sięgnąć nawet 50%. Zmienność warunków pogodowych może przyczynić się także do nasilania problemów związanych z chorobami roślin i atakami szkodników.

  • Niedobory wody dla ludzi i przemysłu

Susze będą również negatywnie wpływać na dostępność wody, co może skutkować jej niedoborami. Przeciwdziałanie temu ryzyku polega m.in. na efektywnym wykorzystywaniu wody i odpowiednim zarządzaniu terenami w celu jej lepszego gromadzenia.

  • Powodzie i rosnący poziom wód

Podnoszenie się poziomu wód w morzach i oceanach spowoduje, że coraz większy obszar wybrzeża narażony będzie na powodzie. Ze względu na wzrost intensywności opadów nasili się również zjawisko powodzi rzecznych. Coraz częstsze będą także powodzie błyskawiczne.

Oprócz wymienionych problemów środowiskowych, poprzez m.in. obniżenie podaży niektórych produktów, zakłócenia w łańcuchach dostaw, czy rosnące ceny surowców, zmiany klimatu wywierać będą również wpływ na funkcjonowanie gospodarki. Bezpośrednim następstwem takich zmian będzie spadek PKB krajów najmocniej dotkniętych zmianami klimatu.

Raport podkreśla, że już przy obecnym poziomie globalnego ocieplenia, rozwój społeczności i infrastruktury odpornych na zagrożenia klimatyczne stanowi poważne wyzwanie, a jego efekty w najbliższych latach będą jeszcze bardziej dotkliwe. W ocenie ekspertów zarówno dzisiejsze jak i planowane na przyszłość strategie adaptacji Europy są niewystarczające dla ograniczenia ryzyk wynikających ze zmian klimatycznych, a działania adaptacyjne powinny iść w parze z działaniami ukierunkowanymi na przeciwdziałanie globalnemu ociepleniu.

 

Au tor: Tomasz Billig
Zakład Gospodarki o Obiegu Zamkniętym
kontakt: tbillig@itpe.pl  |  32 62 16 418