Szybkie, lecz nierównomierne ożywienie gospodarcze na świecie po zeszłorocznej recesji wywołanej przez Covid-19, poważnie obciąża część dzisiejszego systemu energetycznego UE. Pomimo postępu jaki dokonał się w dziedzinie odnawialnych źródeł energii i elektromobilności (większość europejskich państw wypełniła cele na 2020 r., a Polska jest jednym z nich – 16,13% udziału OZE w miksie, przy celu wynoszącym 15%), w 2021 r. obserwowaliśmy znaczny wzrost zużycia węgla i ropy naf towej. W grudniu 2021 Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) opublikowała raport Coal 2021. Analysis and forecast to 2024, w którym podano, że produkcja energii z węgla wzrosła o 9% do 10 350TWh ? najwyższego poziomu w his torii! Pomimo tego rekordu, udział węgla w miksie energetycznym wyniósł 36%, czyli spadł o 5% w s tosunku do roku 2007, co nie zmienia faktu, że to węgiel jest największym źródłem emisji CO2. Według prognoz IEA znaczna część niedawnego trendu przejścia z gazu ziemnego na węgiel ulegnie odwróceniu, gdy ceny gazu spadną z najwyższych poziomów. Agencja prognozuje jednak, że w 2022 zużycie węgla będzie jeszcze większe niż w 2021, a następnie ustabilizuje się, ponieważ popyt się ustabilizuje.
Zobowiązania do osiągnięcia zerowej emisji net to złożone przez wiele krajów, w tym Chiny i Indie, które powinny mieć odbicie w działaniach dekarbonizacyjnych przemysłu, na razie są słabo widoczne. Nie ulega wątpliwości, że świa towe trendy w zakresie konsumpcji węgla będą kształ towane przez Azję ? głównie Indie i Chiny, które łącznie odpowiadają za 2/3 zużycia tego surowca. Według prognoz IEA w latach 2022-2024 w Chinach wzrost zużycia węgla nie przekroczy 1% rocznie, na tomiast w Indiach przewiduje się nawet 4% wzrost przy obecnym wzroście gospodarczym oraz intensywnej rozbudowie infrastruktury energetycznej. Los węgla zależy od tego, jak szybko i skutecznie kraje przejdą do realizacji swoich zobowiązań zerowych net to. A poziom zapotrzebowania na węgiel w gospodarce o zerowej emisji dwutlenku węgla będzie zależał od tego, jak skuteczne będą wysiłki na rzecz wdrożenia technologii wychwytywania, utylizacji i składowania dwutlenku węgla (CCUS).
Według IEA, wszystkie dowody wskazują na powiększającą się przepaść pomiędzy z jednej strony politycznymi ambicjami i celami, a z drugiej realiami obecnego systemu energetycznego. Ta rozbieżność ma dwie wyraźne konsekwencje: osiągnięcie celów klimatycznych jest coraz bardziej poza zasięgiem, a bezpieczeństwo energetyczne jest zagrożone, ponieważ podczas gdy inwestycje w paliwa kopalne wygasają, finansowanie i zas tosowanie czystej energii i technologii zeroemisyjnych nie rozwija się wystarczająco szybko.
Au tor: Joanna Bigda
Zakład Transformacji Energetycznej
kontakt: jbigda@itpe.pl | tel: 32 621 64 36