Świa towa Organizacja Zdrowia (WHO) od 1987 roku okresowo wydaje rekomendacje dotyczące norm jakości powietrza, których poziomy ustanawiane są biorąc pod uwagę przede wszystkim wyniki badań dotyczących wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie i życie ludzi. Zgodnie z raportem WHO, od ostatniej aktualizacji z 2005 roku nastąpił znaczny wzrost dowodów naukowych dotyczących skutków zdrowotnych zanieczyszczenia powietrza wskazujący jednoznacznie na konieczność zmniejszenia narażenia ludzi zarówno w miejscach silnie zanieczyszczonych, jak również tam, gdzie obecne normy nie są przekraczane.

W przypadku subfrakcji pyłu zawieszonego PM2.5, zarekomendowane we wrześniu 2021 średnioroczne stężenia zostały zaostrzone aż dwukrotnie (Tabela), a dla dwutlenku azotu NO2 ? czterokrotnie. Nowe rekomendowane ze względu na ochronę zdrowia ludzi normy jakości powietrza dla zanieczyszczeń pyłowych są zdecydowanie niższe od dopuszczalnych poziomów stężeń obowiązujących w Europie, w tym w Polsce (Tabela).

Jakkolwiek nie są one wiążące prawnie, stanowią jednak poparte badaniami naukowymi narzędzie odniesienia, które stanowi wsparcie dla decydentów na różnych szczeblach administracji w ustalaniu prawnie wiążących norm i celów w zakresie zarządzania jakością powietrza i podejmowaniu działań zmierzających do obniżenia narażenia ludzi na zanieczyszczenie powietrza i jego negatywne skutki. Ponad to, w przyjętym przez Komisję Europejską planie działania UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby[1], który stanowi jeden z elementów Europejskiego Zielonego Ładu, KE zakłada m.in. lepsze dos tosowanie norm jakości powietrza do najnowszych zaleceń Świa towej Organizacji Zdrowia.

W przypadku Polski, która od lat zajmuje niechlubne miejsce w czołówce najbardziej zanieczyszczonych krajów UE, nowe rekomendacje oraz deklarowane zbliżenie europejskich standardów do wytycznych WHO, będzie się wiązało z dalszą intensyfikacją działań na rzecz ograniczania tzw. niskiej emisji oraz emisji z transportu drogowego. Z dokumentem WHO można zapoznać się na stronie interne towej https://apps.who.int/iris/handle/10665/345329.

Objaśnienia do tabeli:

[1] Air Quality Guidelines Global Update 2005. Particulate matter, ozone, nitrogen dioxide and sulfur dioxide. World Health Organization 2006;

[2] WHO global air quality guidelines. Particulate matter (PM2.5 and PM10), ozone, nitrogen dioxide, sulfur dioxide and carbon monoxide. World Health Organization 2021;

[3] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 października 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. 2019 poz. 1931);

 

Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla od lat angażuje się w działania na rzecz poprawy jakości powietrza. W ostatnich latach specjaliści IChPW uczestniczyli w realizacji projektu ZONE, w ramach którego wypracowany został pro totyp Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków. IChPW od lat współpracuje również z producentami indywidulanych urządzeń grzewczych w zakresie rozwoju niskoemisyjnych technologii spalania paliw stałych. Ponad to, IChPW uczestniczyło również w opracowywaniu i aktualizacji wymagań jakościowych dla paliw stałych przeznaczonych do spalania w sek torze by towo-komunalnym.

Zapraszamy do współpracy.

 

Au tor: Katarzyna Rychlewska
Zakład Ochrony Powietrza
e-mail: krychlewska@itpe.pl; tel.: 32 621 65 16

[1] Communication from The Commission to the European Parliament, The Council, The European Economic and Social Committee and The Committee of The Regions. Pathway to a Healthy Planet for All EU Action Plan: ?Towards Zero Pollution for Air, Water and Soil? (COM(2021) 400 final)