Węgiel koksowy obok rudy żelaza jest podstawowym surowcem wykorzystywanym w przemyśle hutniczym. Pomimo prowadzonych prac nad wykorzystaniem m.in. bezpośredniej redukcji rudy żelaza dominującą technologią produkcji stali w skali świa towej pozostaje proces wielkopiecowy. Oznacza to, że koks ? produkowany z węgli koksowych ? w ciągu najbliższych lat w dalszym ciągu pozostanie podstawowym materiałem s tosowanym w produkcji stali. Roczne zapotrzebowanie w Unii Europejskiej na węgiel koksowy wynosi ponad 53 mln ton, a tylko ~17 mln ton tego surowca pochodzi z UE, w tym aż 11,6 mln ton z Polski. Reszta jest sprowadzana m.in. z USA, Kanady, Australii i Mozambiku. 

Oprócz Polski, krajem w którym podejmowane są działania związane z inwestycjami w sek torze górnictwa węgla kamiennego jest Wielka Brytania. Jak donosił w 2020 roku dziennik ?The Guardian? w zachodniej Kumbrii w północno-zachodniej części Anglii firma West Cumbria Mining (WCM) w Zakładzie Woodhouse Colliery będzie wydobywała węgiel koksowy. Założono, że realizacja projektu kopalni pozwoli na wybycie roczne 3,1 mln ton węgla koksowego przez okres co najmniej 40 lat. Działania podejmowane m.in. przez polskie i brytyjskie firmy wydobywcze pozwolą ograniczyć zależność od importu tego surowca spoza Europy.

Pomimo zmian w świa towych łańcuchach dostaw węgla, w tym wprowadzonym przez Chiny zakazie importu węgli z Australii, kraj ten również planuje zwiększać wydobycie węgla. W głównej mierze jest to spowodowane przekierowaniem dostaw na rynek indyjski, zamiast na rynek chiński. Jest to w głównej mierze spowodowane obserwowanym w Indiach rosnącym popytem na węgiel wskutek wzrostu popytu na stal, w odpowiedzi na przyspieszenie inwestycji w budownictwie i infrastrukturze. 

W związku z tym władze australijskiego stanu Nowa Południowa Walia wydały zgodę na rozbudowę dwóch istniejących kopalń węgla koksowego należących do spółek GFC Alliance i Glencore Coal. Rozbudowa zakładu należącego do GFC – Tahmoor Colliery zlokalizowanego na południowy zachód od Sydney pozwoli na dodatkowe wydobycie 33 mln ton węgla koksowego w przeciągu najbliższych 10 lat. Oprócz tego, władze stanowe stwierdziły, że wydłużenie okresu eksploatacji istniejącej kopalni posiadającej odpowiednią infrastrukturę w porównaniu z wybudowaniem całkowicie nowego zakładu przyniesienie szereg korzyści środowiskowych, społecznych i ekonomicznych. Planowane inwestycje zwiększające moce wydobywcze kopalni pozwolą na zwiększenie zatrudnienia o 400 osób i wygenerowanie zysku w postaci 130 mln dolarów pochodzących z opłat licencyjnych z tytułu wydobycia. Odnosząc się do decyzji władz przedstawiciele GFC Alliance stwierdzili, że niniejsza decyzja potwierdza ważną rolę jaką ogrywa Australia w świa towej produkcji węgla koksowego.

Kolejnym rozbudowywanym zakładem jest zlokalizowana w pobliżu Muswellbrook na północny zachód od Sydney kopalnia Mangoola należąca do Glencore Coal. W przypadku tej inwestycji, władze lokalne zatwierdziły projekt w ramach którego zakład będzie mógł zwiększyć wydobycie o dodatkowe 52 mln ton węgla w ciągu 8 lat. Ponad to, wśród wskazywanych korzyści wymienia się stworzenie dodatkowych 225 miejsc pracy (145 przy budowie zakładu i 80 przy wydobyciu surowca) oraz wygenerowanie dodatkowych przychodów o wielkości rzędu 129 mln dolarów z tytułu opłat licencyjnych za wydobycie.

Planowane inwestycje są kolejnymi działaniami podejmowanymi przez władze australijskie mającymi na celu zwiększenie zdolności wydobywczych w zakresie węgla koksowego i tym samym wzrostu jego podaży na świa towych rynkach. W 2020 roku władze innego australijskiego stanu Queensland wydały zgodę firmie Pembroke Resources na wydobycie węgla koksowego w kopalni Olive Downs w dorzeczu Bowen. Dzięki temu zdolności produkcyjne tej kopalni mają ostatecznie osiągnąć w przyszłości wydobycie na poziomie 15 mln ton węgla koksowego rocznie przez 80 lat. Prognozuje się, że działania te zintensyfikują zmiany w obrębie głównych szlaków dostaw w świa towym handlu węglem koksowym. Jak donosi portal Argusmedia zwiększenie produkcji tego surowca jest związane ze wzrostem popytu na australijskie węgle m.in. na rynku indyjskim (wzrost o 45% do rekordowych war tości sprzedaży w I kwartale 2021 roku ? 15,18 mln ton) oraz w Unii Europejskiej (wzrost o 23,7% do 3,17 mln ton w tym samym okresie). Niniejsze zmiany nastąpiły w wyniku spadku eksportu węgli koksowych z USA i Kanady. Obecnie większość amerykańskich producentów próbuje zwiększyć produkcję w odpowiedzi na popyt ze strony krajowych hut oraz rynku chińskiego. Krótkoterminową pewność daje amerykańskim firmom górniczym na rynku chińskim wspomniane pogorszenie relacji między Chinami a Australią, kiedy to Państwo Środka zawiesiło rozmowy gospodarcze.

Pomimo tych zmian, Australia jest obecnie jednym z najważniejszych świa towych eksporterów węgla koksowego. Głównymi odbiorcami węgli australijskich są przede wszystkim kraje azjatyckie, tj. Indie, Japonia, Korea Południowa oraz Turcja. Oprócz tego znaczącym odbiorcą australijskiego węgla jest również Unia Europejska oraz Brazylia.

Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla od początku swojej działalności świadczy usługi z zakresu analizy jakościowej węgla i koksu. Analiza parametrów węgla koksowego i koksu jest niezwykle is totna podczas komponowania składu mieszanki węglowej do koksowania. Wymagania stawiane węglom do produkcji koksu i produk towi końcowemu jakim jest koks sprawiają, że ich parametry jakościowe muszą być na bieżąco kontrolowane z wykorzystaniem wiarygodnych, znormalizowanych me tod analitycznych. Badania i ekspertyzy z zakresu oceny przydatności węgli do procesu koksowania oraz oceny jakości koksu są wykonywane m.in. przez wyspecjalizowaną kadrę zatrudnioną w Zakładzie Technologii Koksowniczych; kierownik Zakładu ? dr inż. Bar tosz Mertas, bmertas@itpe.pl.

Więcej dodatkowych informacji o nowych kopalniach można znaleźć na stronach: