Jedną z dziedzin nauk geologicznych jest petrologia węgla, czyli nauka o pochodzeniu, przekształcaniu, sposobach uwęglania i własnościach technologicznych węgla. Jej podstawową gałęzią jest petrografia węgla, zajmująca się badaniem skupionych nagromadzeń materii organicznej, przeważnie w formie pokładowej. Sposób opisu i klasyfikacji są obecnie znormalizowane przez ICCP (International Committee for Coal and Organic Petrology ? Międzynarodowy Komitet Petrologii Węgla i Materii Organicznej) i s tosowane w ok. 50 krajach s towarzyszonych.
Macerał jest elementarnym składnikiem petrograficznym węgla, rozróżnianym na podstawie jego charakterystycznej morfologii w obrębie 3 grup, w których macerały wykazują zbliżone właściwości optyczne i chemiczne. Podział na 3 grupy opiera się na właściwościach technologicznych tych mikroskładników. Wyróżnia się macerały o dobrych właściwościach spiekania i dylatacji (grupa witrynitu), pośrednich (grupa liptynitu) i nie wykazujących takich właściwości (grupa inertynitu). Właściwości koksotwórcze macerałów mają uzasadnienie głównie w intensywności odbicia światła, która mierzona jest war tością tzw. średniej przypadkowej refleksyjności witrynitu, Rr, lub w przypadku wyżej uwęglonej materii ? anizotropią witrynitu określoną współczynnikiem refleksyjności maksymalnej Rmax.
Macerały różnią się między sobą głównie:
- pochodzeniem ? różne tkanki i twory roślinne (zarodniki, spory, skórki, etc.),
- sposobem uwęglania ? środowisko torfowe mokre, suche, ewentualnie pożar torfowiska,
- s tosunek C/H.
Głównym składnikiem tworzącym matrycę koksową w procesie koksowania jest witrynit, dlatego konieczna jest jego przeważająca zawar tość w składzie petrograficznym mieszanki węglowej (min. 65%). Macerały grupy liptynitu zawierają w swoim składzie dużo wodoru i działają uplastyczniająco na ziarna witrynitu. Najwyżej uwęglone macerały z grupy inertynitu zachowują się inertnie lub częściowo inertnie w procesie pirolizy. Ich znaczna zawar tość w mieszance węglowej będzie wpływać na pogorszenie jakości otrzymanego koksu, głównie pod względem mechanicznym. Nie spiekają się one z matrycą koksową osłabiając jej strukturę, dlatego ich udział nie powinien przekraczać 35%.
Analiza składu petrograficznego jest niezwykle ważna podczas komponowania składu mieszanki węglowej do koksowania. Skład grup macerałów jest jednym z kluczowych parametrów służących do prognozowania jakości koksu. W Zakładzie Technologii Koksowania wykonuje się rozszerzoną analizę petrograficzną węgli w całym zakresie uwęglenia, zarówno dla węgli pojedynczych jak i mieszanek węglowych. Badania wykonywane są przez wykwalifikowanego certyfikowanego petrografa ? Certyfikat Akredytacji ICCP ICCP/SCAP/- 127/AB; ICCP/CBAP ? 127.
Zapraszamy serdecznie do współpracy.
Osoba do kontaktu w sprawie analiz petrograficznych:
Małgorzata Wojtaszek-Kalaitzidi (mwojtaszek@itpe.pl; tel: 32 621062041).