Nie każdy wie, że w węglu kamiennym oprócz zanieczyszczeń takich jak siarka, występuje również rtęć. Występuje ona najczęściej w połączeniu właśnie z siarką i jest to 65-70% przypadków. W 30-35% znajduje się jako składnik popiołu i frakcji organicznej, ale występuje również w formie niezwiązanej. Rtęć pojawiła się w węglu przez wchłanianie jej z roztworów przez rośliny tworzące substancję węglową, zatężanie jej wewnątrz, tworzenie kompleksów metaloorganicznych a następnie rozkład roślin w stadium biochemicznym i geochemicznym.
Rtęć – jedyny metal w stanie ciekłym; fot. shutters tock
Średnie zawar tości rtęci w węglach na świecie wahają się w zakresie od 20 do 1400 ?g/kg. Najmniejszą zawar tością rtęci charakteryzują się węgle kamienne z Japonii (30-100 ?g/kg), Australii (30-400 ?g/kg), Nowej Zelandii i Rosji (20-600 ?g/kg). Największa zawar tość rtęci znajduje się w węglach z Niemiec (700-1400 ?g/kg), Południowej Afryki (10-1000 ?g/kg) i Polski.
W Instytucie Chemicznej Przeróbki Węgla, od 2008 roku prowadzone są akredy towane badania zawar tości rtęci w węglach s tosowanych w polskiej energetyce i w zależności od rodzaju paliwa i sortymentu waha się ona od 9- 200 ?g/kg oraz 97-1301 ?g/kg, odpowiednio dla węgli kamiennych i brunatnych. Oznaczenia zawar tości rtęci wykonywane są przy użyciu analiza tora rtęci MA-2 firmy Nippon Instruments Corporation z zas tosowaniem absorpcyjnej spektrometrii a tomowej, techniką CVAAS.
Wielkość szacowanej, krajowej emisji rtęci do atmosfery ze źródeł antropogenicznych wynosi ok. 15,9 Mg a za główne jej źródło uznaje się energetyczne spalanie paliw. W niedługim czasie określone zostaną graniczne wielkości emisji z sek tora energetyki zawodowej, stąd wcześniej należy prowadzić badania nad oznaczaniem rtęci w paliwach zasilających i odpadowych produktach spalania.
(Galbreath K. C., Zygarlicke C. J., Mercury transformation in coal combustion flue gas; Fuel Pocessing Technology, 2000, 65- 66, 289- 310)
Emisja związków rtęci do atmosfery jest niebezpieczna dla środowiska, ze względu na dużą toksyczność i możliwość bioakumulacji, w związku z tym w Instytucie Chemicznej Przeróbki Węgla prowadzone są badania nad: określeniem wpływu procesu pirolizy na s topień usunięcia rtęci
i parametry jakościowe oczyszczonego paliwa w aspekcie jego wykorzystania w procesie zgazowania lub spalania wraz z opracowaniem wytycznych procesowych, bilansowaniem rtęci na obiektach energetycznych, w celu określenia wskaźnika emisji rtęci w gazach odlo towych lub oceny skuteczności układów oczyszczania spalin, tes towaniem sorbentów rtęci, stworzeniem bazy zawar tości rtęci w polskich węglach energetycznych, identyfikacja form rtęci w węglu, w celu jej skuteczniejszego usuwania i wiele innych.
Zapraszamy do współpracy emisztal@itpe.pl
Au tor: Edyta Misztal