W katalogu Polskiego Komitetu Normalizacyjnego dostępne są w języku polskim normy dotyczące ręcznego pobierania próbek węgla kamiennego: PN-G-04502:2014-11 i PN-ISO 18283:2008. Obydwie normy posiadają status norm aktualnych.
Czy są to normy całkowicie odmienne?
Czy może posiadają jedno źródło?
Czy normy polskie były równoważne normom międzynarodowym?
Jaka jest geneza ich powstania?
W przedmowie normy PN-G-04502:2014-11 na str. 3 zapisano: ?Niniejsza norma zastępuje PN-G-04502:1990?. Zapis PN-G-04502:1990 przedstawiano wcześniej w postaci PN-90/G-04502. W normie PN-90/G-04502 wskazano zgodność jej zapisów z normą ISO 1988-1975 HARD COAL ? Sampling. Zakres zgodności z normą ISO szerzej omówiono w Informacjach dodatkowych str. 11 i obejmuje on pełną zgodność w: zalecanej dokładności pobierania, przygotowania i analizy próbek, sposobie pobierania pojedynczych próbek pierwotnych węgla, podstawowych wymaganiach dla urządzeń do pobierania i przygotowania próbek węgla, sprawdzaniu dokładności pobierania, przygotowaniu i analizie metodą próbki sześciokrotnej (tzw. test ?sześciokubełkowy?), a także korygowaniu liczby próbek pierwotnych na podstawie danych z badania próbki sześciokrotnej.
Widać więc, że normy krajowe były spójne z normami międzynarodowymi.
Sytuacja zmieniła się po publikacji normy międzynarodowej ISO 18283:2006 (wydanie polskie PN-ISO 18283:2008). W przedmowie krajowej normy na str. 2 umieszczono zapis: ?Jest tłumaczeniem ? bez jakichkolwiek zmian ? angielskiej wersji Normy Międzynarodowej ISO 18283:2006?. Norma ISO 18283:2006 unieważniła i zastąpiła normę ISO 1988:1975. Stan niespójności norm trwał do roku 2014. Komitet Techniczny PKN nr 220 ds. Naturalnych Paliw Stałych opracował nową polską normę PN-G-04502:2014-11. Norma została zatwierdzona do stosowania 21 października 2014 r. W normie tej zmieniono w porównaniu do normy z roku 1990 zasady wyliczania minimalnej liczby próbek pierwotnych, uzyskanej precyzji, jak i sposobu wyznaczania i obliczania precyzji pobierania oraz przygotowania i badania próbek. Komitet opracowujący normę znał zapisy normy PN-ISO 18283:2008, czemu dał wyraz w pkt. 2 normy wprowadzając jako niezbędne stosowanie postanowień normy powołanej, tj. PN-ISO 18283:2008.
Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości związane z zasadą stosowania norm oraz pragniesz nabyć praktyczne umiejętności posługiwania się ich zapisami w swojej pracy zawodowej, zgłoś się do Instytutu Technologii Paliw i Energii. Zakład Gospodarki o Obiegu Zamkniętym przeprowadzi szkolenie merytoryczne oraz praktyczne personelu z projektowania i realizacji procesu pobierania próbek paliw stałych: węgla kamiennego, węgla brunatnego, biomasy oraz stałych paliw wtórnych.
Przygotował: Mariusz Mastalerz – Z-ca Koordynatora Ośrodka Badań Biegłości ITPE
Zakład Gospodarki o Obiegu Zamkniętym