Nie każda inwestycja budowlana lub technologiczna podlega wymogowi uzyskania decyzji środowiskowej. Prawo dokładnie reguluje, jaki typ i skala technologii lub zabudowy wymaga uzyskania takiej decyzji. Głównym celem procedury dotyczącej oceny oddziaływania na środowisko jest zapewnienie, że planowane przedsięwzięcie będzie kompleksowo ocenione pod kątem jego potencjalnych skutków środowiskowych w danej lokalizacji. Procedura jest procesem, w którym analizuje się określone informacje o planowanej aktywności gospodarczej oraz wyciąga wnioski dotyczące przewidywanych skutków tej aktywności dla środowiska, tworząc materiał bazowy do podejmowania decyzji przez właściwe władze lokalne. Lokalizacja inwestycji jest tutaj kluczowa, bowiem nie mniej ważne od tego ?co? się buduje jest ?gdzie? się buduje. W danej lokalizacji uwzględnia się np. występowanie stref i obiektów chronionych oraz ryzyko powodziowe. Całość zebranych informacji, analiz i wniosków, wraz z niezbędnymi załącznikami i dokumentami, zestawia się w jednym opracowaniu ? w przypadku inwestycji o wyższej klasie ryzyka środowiskowego ? w raporcie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. W raporcie oprócz wszechstronnego opisu technologii i zagrożeń zamieszcza się również modelowanie rozprzestrzenia się emi towanych z przedsięwzięcia zanieczyszczeń, a w zależności od typu i lokalizacji inwestycji również inwentaryzację przyrodniczą, analizę akustyczną czy analizę kosztów i korzyści.
W zależności od typu inwestycji punkt składania wniosku jest inny, może to być Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych, starostwo albo urząd miasta.
Następnie raport podlega ocenie formalnej i mery torycznej urzędu i opinii Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz Dyrek tora regionalnego zarządu gospodarki wodnej Wód Polskich. Jeśli instalacja będzie wymagała uzyskania pozwolenia zintegrowanego, to również organ, który będzie wydawał to pozwolenie, już na tym etapie wyda swoją opinię. W procedurze jest zapewniony udział społeczeństwa oraz organizacji ekologicznych.
Kara pieniężna za naruszenie decyzji środowiskowej wynosi od 500 zł do 1 miliona złotych i może być nałożona na podmiot, który narusza wymogi decyzji w związku z realizacją, eksploatacją lub likwidacją przedsięwzięcia. Z kolei w przypadku braku decyzji środowiskowej inwes tor naraża się na unieważnienie decyzji budowlanej, wstrzymanie eksploatacji instalacji, nakaz przywrócenia środowiska do stanu sprzed inwestycji czy zapłaty kwoty pieniężnej odpowiadającej wysokości szkód wynikłych z naruszenia jego stanu.
Podsumowując, idea oceny oddziaływania na środowisko wywodzi się ze złotej myśli ochrony środowiska: ?Lepiej zapobiegać niż leczyć”, czyli z zasady prewencji, która sprowadza się do rozważenia potencjalnych skutków danego działania przed jego podjęciem. Prewencja w dziedzinie ochrony środowiska jest niezbędna, ponieważ odkładanie działań do momentu, kiedy szkody ujawnią się w środowisku, może spowodować sytuację, w której opanowanie jej skutków będzie wymagało podjęcia bardziej kosz townych działań od tych, które można było podjąć wcześniej, s tosując zasadę prewencji. Postępowanie w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest właśnie takim działaniem prewencyjnym, mającym dowieść minimalnego wpływu nowej inwestycji na środowisko.
Rzetelne wykonanie raportu usprawnia proces uzyskiwania decyzji środowiskowej, zalecamy zatem powierzać je jednostce specjalizującej się w wykonywaniu takich opracowań, jaką jest Zakład Ochrony Powietrza Instytutu Technologii Paliw i Energii.
Au tor: Radosław Lajnert
Zakład Ochrony Powietrza
kontakt: rlajnert@itpe.pl