Najnowsza Dyrektywa Unijna w zakresie dostępności i jakości wody do picia wprowadza moni torowanie nowych grup zanieczyszczeń, takich jak bisfenol A (BPA) oraz związki grupy PFAS (związki per- i polifluoroalkilowe) [1]. Bisfenol A to związek, który znalazł zas tosowanie w produkcji tworzyw sztucznych. BPA ma budowę chemiczną podobną do estrogenu, przez co może zakłócać gospodarkę hormonalną organizmu [2]. Z kolei do grupy PFAS zalicza się blisko 5000 syntetycznych związków chemicznych, które ze względu na stabilność i właściwości hydrofobowe i oleofobowe są powszechnie wykorzystywane w różnych gałęziach przemysłu, jak i w wielu wyrobach codziennego użytku (nieprzywierające powłoki naczyń kuchennych, opakowania do żywności odporne na tłuszcz, wodoodporne tekstylia). Wysokie stężenie PFAS w organizmie może powodować problemy zdrowotne, takie jak spowolniony metabolizm, nadwaga czy otyłość [3].

Nowa Dyrektywa Unijna bardzo restrykcyjnie określa poziom dopuszczalnych stężeń dla nowych typów zanieczyszczeń w wodzie do picia. W przypadku bisfenolu A jest to 2,5 ?g/L, a w przypadku PFAS 0,1 ?g/L (jako suma PFAS*). Ich usuwanie z wody wymaga zas tosowania skutecznych me tod oczyszczania, a wśród najczęściej badanych są sorpcja na węglu aktywnym, wymiana jonowa oraz wysokociśnieniowa filtracja membranowa. W przypadku dużych stacji uzdatniania wody dosyć powszechnie s tosowane są procesy bazujące na wykorzystaniu węgla aktywnego czy żywic jonowymiennych, w szczególności kiedy źródło wody stanowi woda powierzchniowa. Mniejsze stacje z kolei (produkujące do 1000 m3 wody na dobę), zasilane zwykle wodami podziemnymi, cechują się prostymi układami uzdatniania, stąd ich skuteczność w usuwaniu nowych zanieczyszczeń może być znacznie ograniczona.

Firma Aktun Sp. z o.o. wraz z Instytutem Chemicznej Przeróbki Węgla podjęła wyzwanie opracowania systemu uzdatniania wody do picia, bazującego na procesie wysokociśnieniowej filtracji membranowej, dedykowanego do jednoczesnego usuwania zanieczyszczeń o zróżnicowanym profilu chemiczno-biologicznym na małych stacjach uzdatniania wody. Proponowane przez nas rozwiązanie stanowiło przedmiot wniosku złożonego w konkursie 1/1.1.1/2021 – Szybka Ścieżka w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020, który został pozytywnie rozpatrzony i w 2022 wraz z NCBiR podpisaliśmy umowę o jego finansowanie. O postępach prac będziemy Państwa informować na bieżąco, a w przypadku Państwa zainteresowania tematyką naszych prac w zakresie uzdatniania wody i oczyszczania ścieków (zarówno w aspekcie komunalnym, jak i przemysłowym) zapraszamy do kontaktu oraz do współpracy.

*?Suma PFAS? oznacza sumę substancji per- i polifluoroalkilowych uznawanych za powód do obaw w odniesieniu do wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, tj: kwas perfluorobutanowy (PFBA), kwas perfluoropentanowy (PFPA), kwas perfluoroheksanowy (PFHxA), kwas perfluoroheptanowy (PFHpA), kwas perfluorooktanowy (PFOA), kwas perfluorononanowy (PFNA), kwas perfluorodekanowy (PFDA), kwas perfluoroundekanowy (PFUnDA), kwas perfluorododekanowy (PFDoDA), kwas perfluorotridekanowy (PFTrDA), kwas perfluorobutanosulfonowy (PFBS), kwas perfluoropentanosulfonowy (PFPS), kwas perfluoroheksanosulfonowy (PFHxS), kwas perfluoroheptanosulfonowy (PFHpS), kwas perfluorooktanosulfonowy (PFOS), kwas perfluorononanosulfonowy (PFNS), kwas perfluorodekanosulfonowy (PFDS), kwas perfluoroundekanosulfonowy, kwas perfluorododekanosulfonowy, kwas perfluorotridekanosulfonowy

 

 


[1] DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2020/2184 z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi

[2] Mariusz DUDZIAK, Wpływ warunków środowiska wodnego na rozkład bisfenolu A, DOI: 10.2429/proc.2017.11(1)014

[3] Mérieux NutriSciences Polska, PFAS: czy coś się zmieni?, opublikowane 23/02/2022 na https://www.merieuxnutrisciences.com/pl/

Au tor: Anna Kwiecińska-Mydlak
kontakt: akwiecinska@itpe.pl |  tel: +48 32 621 35 38