Ocena efektywności środowiskowej produktu oraz organizacji w całym cyklu życia (LCA) pozwala na holistyczną ocenę obciążeń środowiskowych, począwszy od wydobycia surowców aż do zakończenia cyklu życia. Analiza LCA pozwala na uniknięcie przenoszenia obciążeń między kategoriami wpływu na środowisko lub między etapami cyklu życia. Poza możliwością komunikowania efektów środowiskowych, ocena LCA pozwala również na wybór przyjaznych dla środowiska i optymalnie wykorzystujących jego zasoby wariantów, wspierając proces eko-projek towania oraz zwiększania efektywności przechodzenia na cyrkularny model gospodarki. Zostało to jednoznacznie wskazane w Strategii produktywności 2030 (SP2030) oraz Mapie drogowej transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym (MGOZ), z podkreśleniem wzrostu znaczenia holistycznej oceny efektywności środowiskowej w całym cyklu życia.

Wyniki LCA przeprowadzane zgodnie z ogólnymi wytycznymi norm PN-EN-ISO 14040/44 uzależnione są od szeregu czynników, które nie są regulowane w sposób precyzyjny i zależą od przyjętego szczegółowego podejścia me todologicznego. Is totnym krokiem w standaryzacji oceny są zharmonizowane me todologie obliczania śladów środowiskowych produktów (PEF) i organizacji (OEF), opublikowane oficjalnie pod koniec 2021. Opracowane i przetes towane w latach 2011-2018 me todologie opierają się na wytycznych norm PN-EN ISO 14040/44 oraz podręczniku International Reference Life Cycle Data System, wprowadzając i uszczegóławiając wymagania me todologiczne względem poszczególnych faz oceny. Is totnym elementem PEF i OEF jest wprowadzenie kategorii śladu produktu (PEFCR) i kategorii śladu organizacji (OEFCR) na wzór deklaracji środowiskowych III s topnia, które uzupełniają ogólne wytyczne me todologiczne dotyczące śladu środowiskowego przez dostarczanie dalszych specyfikacji na poziomie produktu. Me todologie PEF/OEF ustanawiają również katalog domyślnych kategorii oddziaływania, wskaźników kategorii wpływu oraz referencyjnych modeli charakteryzowania dla każdej z kategorii, które muszą zostać wzięte pod uwagę przy weryfikacji śladów środowiskowych. Co więcej, me toda PEF/OEF z założenia obejmuje cały cykl życia, o ile system wyrobu nie jest z uzasadnionego powodu ograniczany przez wytyczne PCR. „Klasyczna” ocena LCA na tomiast może różnić się pod względem granic systemu w zależności od celu i zakresu badania. PEF wprowadza również podział na procesy „pierwszoplanowe”, dla których konieczne jest zgromadzenie danych pochodzących od firm/branży oraz procesy „drugoplanowe”, dla których na potrzeby weryfikacji PEF/OEF możliwe jest s tosowanie danych „tła”.

Wnioskowane zapisy Rozporządzenia w sprawie baterii i zużytych baterii, uchylającego dyrektywę 2006/66/WE i zmieniającego rozporządzenie (UE) 2019/1020 ustanawiające me todę PEF jako domyślną me todologię obliczania śladu węglowego baterii i akumula torów samochodowych wskazują, że w przyszłości me tody PEF i OEF staną się referencyjnymi me todami UE na potrzeby kompleksowego komunikowania obciążeń środowiskowych związanych z produktami i organizacjami.

Wychodząc naprzeciw nowym wyzwaniom w Instytucie Chemicznej Przeróbki Węgla śledzimy rozwój me tody, rozwijamy nasze zaplecze techniczne oraz rozszerzamy zakres kompetencji naszych specjalistów, aby rozwijać i udoskonalać oferowane Państwu usługi.

 

Au tor: Katarzyna Rychlewska
Zakład Ochrony Powietrza
kontakt: krychlewska@itpe.pl; tel.: 32 621 65 16

ZALECENIE KOMISJI (UE) 2021/2279 z dnia 15 grudnia 2021 r. w sprawie s tosowania me tod oznaczania śladu środowiskowego do pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów i organizacji oraz informowania o niej.

Wniosek Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie baterii i zużytych baterii, uchylające dyrektywę 2006/66/WE i zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/1020; COM(2020) 798 final.